Pandemi döneminde siz de sürekli evi dezenfekte edip, her yere çamaşır suyu döküyor, saatlerce temizlik rutinleri yapıyor musunuz? Temizlik yapamadığınızda bu sizi aşırı derecede rahatsız ediyor ve bir türlü tam olarak temiz olduğundan emin olamıyor musunuz? Eğer yanıtınız evet ise, bu yazıya bir göz atmanızda fayda var.

Obsesyon, yani halk dilinde “takıntı” adı verdiğimiz durum, zihnimizde stres yaratan yinelenen kontrol edemediğimiz düşüncelerdir; Kompulsiyon ise bu düşüncelerden kaynaklanan rutin olabilen gerçekleştirilen eylemler ve davranışlardır. Obsesif-kompulsif bozuklukta kişi, kendisini rahatsız eden düşüncelerin yarattığı anksiyeteden kurtulmak amacıyla bazı davranışlara başvurur. Obsesyonlar ve kompulsiyonlar kişilere göre değişiklik gösterebilir.

YAYGIN GÖRÜLEN OBSESYONLAR

– Mikrop veya bakteri bulaşmasından rahatsızlık duyma ve yoğun korku

– Simetrik bozuklukların rahatsız etmesi, düzen veya kusursuzluk ihtiyacı

– Günahkar düşüncelerden korkma

– Başına kötü bir şey gelecek korkusu

– Aşırı kuşkulu düşünceler

YAYGIN GÖRÜLEN KOMPÜLSİYONLAR

– Tekrar tekrar el yıkama, temiz olduğundan emin olamama

– Saatlerce temizlik yapma

– Saatlerce düzen yapma, her şeyi simetrik olarak ayarlama

– Kapı kilitleri ve ocakları, prizleri sürekli olarak kontrol etme ihtiyacı

– Belirli bir sıraya göre davranışlarda bulunma

– İşleri belli sayılarda gerçekleştirme ( Örneğin 2 kez elleri yıkayıp, 4 kez kurulamak vs.)

– Gereksiz eşyaları toplama ve biriktirme

– Çizgilere basmadan yürümek

– Belirli duaları ve cümleleri ve tekrarlama

– Plaka ezberlemek

OKB NEDEN OLUR?

Nedeni tam olarak bilinmese de, obsesif-kompulsif bozukluk genetik, çocukluk çağı travmaları, yetiştirilme tarzı, seratonin düzensizlikleri gibi değişkenler ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

OKB NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Özellikle beynin seratonin düzenlemesi ile ilgili olan ilaçlar obsesif- kompulsif bozuklukta oldukça işlevli olmaktadır. İlaç tedavisi yanı sıra bilişsel davranışçı terapi yöntemleri ile kişi, bir uzman tarafından desteklenmeli ve terapi yönteminden yararlanmalıdır. Çünkü bu sorunu yaşayan kişiler, aslında kendilerini çokça kısıtlanmış hissetmekte ve üzgünlerdir. Çaresizlik içerisinde enerjilerini ve zamanlarını istenmeyen düşüncelerini kontrol etmek amaçlı yaptıkları davranışlarla anksiyetelerini azaltmaya çalışırlar ve bir süre sonra kontrol edemedikleri olaylar karşısında yorgun düşebilirler. Düşüncelerinden ve davranışlarından kaçmaya çalıştıkça obsesyonlar beslenir ve daha içinden çıkılmaz bir hal alabilir. Obsesif- kompulsif bozukluk her durumda olduğu gibi erken teşhis ve uzman desteği ile rahatça tedavi edilebilir.